چرا دچار درد و سوزش مقعد می‌شویم؟
احساس درد و سوزش هنگام مدفوع خیلی غیر معمول نیست و یک عارضه شایع است. رژیم غذایی، فعالیت های روزانه و وضعیت روانی شما همگی میتوانند باعث ایجاد تغییراتی در حالت دفع شما شوند.
اما برخی از شرایطی که مدفوع را به یک کار ناراحت کننده تبدیل می‌کنند، جدی تر هستند و ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشند. در ادامه بررسی می‌کنیم که چه شرایطی ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشد و چه کاری می‌توانید برای کمک به تسکین و پیشگیری از علائم انجام دهید.
فهرست مطالب
بررسی دلایل سوزش مقعد
سوزش مقعد معمولا در پی یک بیماری یا عارضه دیگری انجام می‌شود. دلایل شایع ایجاد این عارضه به شرح زیر است:
شقاق مقعد
شقاق مقعدی در واقع ایجاد زخم یا بریدگی‌های کوچک در دهانه مقعد است و زمانی اتفاق می‌افتد که پوست مقعد به دلیل خشکی و ایجاد فشار زیاد ترک می‌خورد و اغلب خونریزی می‌کند. شایع ترین نشانه شقاق، درد و سوزش مقعد است.سایر علائم شقاق عبارتند از:
- مشاهده زخم و ترک در پوست اطراف مقعد
- ایجاد برآمدگی و تگ پوستی در نزدیکی پارگی
- احساس سوزش یا درد شدید در مقعد هنگام مدفوع
- خون در مدفوع یا روی دستمال توالت هنگام پاک کردن
- خارش مقعد
گاهی زخم شقاق سطحی و حاد است و با رعایت برخی نکات ساده از بین می‌رود. اما در مواقعی که شقاق مزمن باشد نیاز به مراقبت و درمان‌های پزشکی دارد. برخی از درمان‌های شقاق مقعدی عبارتند از:
- مصرف نرم کننده های مدفوع
- آبرسانی با آب و غذاهای غنی از آب
- خوردن حدود 20 تا 35 گرم فیبر در روز
- گرفتن حمام نشسته برای بهبود جریان خون و کمک به آرامش عضلات
- استفاده از کرم یا پماد هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب
- استفاده از پمادهای تسکین دهنده درد، مانند لیدوکائین، برای کاهش درد
هموروئید
بواسیر که به آن هموروئید هم می‌گویند، زمانی اتفاق می‌افتد که وریدهای مقعد یا رکتوم متورم می‌شوند. ممکن است متوجه بواسیر داخلی در مقعد خود نشوید، اما هموروئید خارجی می‌تواند باعث درد شود و نشستن بدون ناراحتی را سخت کند.
علائم هموروئید عبارتند از:
- درد و سوزش هنگام مدفوع
- خارش و درد شدید مقعد
- توده‌های نزدیک مقعد که درد یا خارش دارند
- نشت مقعدی
- خون روی دستمال توالت وقتی مدفوع می‌کنید
درمان ها و نکات پیشگیری زیر را برای هموروئید امتحان کنید:
- برای تسکین درد هر روز به مدت 10 دقیقه حمام آب گرم بگیرید.
- از کرم موضعی هموروئید برای خارش یا سوزش استفاده کنید.
- فیبر بیشتری بخورید یا مکمل های فیبر مانند پسیلیوم مصرف کنید.
- از حمام سیتز استفاده کنید.
- هر بار که حمام یا دوش می گیرید مقعد خود را با آب گرم و صابون ملایم و بدون عطر بشویید.
- هنگام پاک کردن از دستمال توالت نرم استفاده کنید. برای پاکسازی ملایم‌تر از بیده استفاده کنید.
- برای کمک به تورم از کمپرس سرد استفاده کنید.
از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) برای درد استفاده کنید، از جمله ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve).
هموروئیدهای جدی تر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
یبوست
یبوست زمانی اتفاق می‌افتد که کمتر از سه بار در هفته مدفوع می‌کنید و زمانی که این کار را انجام می‌دهید، مدفوع به سختی و با دردسر بیشتر از حد معمول خارج می‌شود. درد و سوزش هنگام دفع در زمان یبوست ممکن است با درد در روده همراه باشد. علائم رایج عبارتند از:
- مدفوع سفت و خشک که به صورت تکه‌های کوچک بیرون می‌آید
- درد مقعد یا روده هنگام مدفوع
- حتی بعد از دفع هنوز احساس می کنید که باید مدفوع کنید
- نفخ یا گرفتگی در قسمت تحتانی روده یا کمر
- احساس می کنید چیزی مانع روده شما شده است
- احساس درد و سوزش در مقعد هنگام دفع که به دلیل فشار زیاد ایجاد می‌شود
این نکات درمانی و پیشگیری از یبوست را دنبال کنید:
- مقدار زیادی آب بنوشید – حداقل 64 اونس در روز – تا هیدراته بمانید.
- مصرف کافئین و الکل خود را کاهش دهید.
- مقدار زیادی فیبر بخورید یا مکمل های فیبر مصرف کنید.
- غذاهای حاوی پروبیوتیک مانند ماست یونانی بخورید.
- مصرف غذاهایی که می توانند باعث یبوست شوند، مانند گوشت و لبنیات را کاهش دهید.
- هر روز حدود 30 دقیقه ورزش سبک مانند پیاده روی یا شنا انجام دهید تا روده های خود حرکت کنند.
- وقتی احساس می کنید مدفوع در حال آمدن است، به دستشویی بروید تا مدفوع سفت یا گیر نکند.
- برای موارد شدید ملین ها را امتحان کنید اما قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کنید.
بیماریهای مقاربتی مثل HPV
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک عفونت ویروسی است که می‌تواند باعث ایجاد زگیل در نزدیکی مقعد، اندام تناسلی، دهان یا گلو شود. زگیل مقعدی ممکن است هنگام مدفوع تحریک شود و باعث شود که شما احساس خارش، سوزش یا درد گزنده کنید.
HPV درمان نشده می‌تواند باعث سرطان مقعد و دهانه رحم شود.زگیل ها ممکن است بیایند و بروند و پزشک شما ممکن است از لیزر یا کرایوتراپی برای برداشتن زگیل استفاده کند. اگر تشخیص HPV دارید، به طور منظم برای بیماریهای مقاربتی و سرطان آزمایش دهید.
نکات پیشگیری از HPV عبارتند از:
- اگر زیر 45 سال سن دارید، واکسن HPV را دریافت کنید
- استفاده از کاندوم در زمان رابطه جنسی
- گرفتن پاپ اسمیر و غربالگری منظم سلامت و بیماریهای مقاربتی
سایر عواملی که میتوانند باعث ایجاد درد و سوزش در مقعد شوند میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- بیماریهای التهابی روده (کولیت، کرون، پرولاپس و غیره)
- فیستول مقعدی
- بیماریهای پوستی
- مصرف غذاهای تند
- آبسه مقعدی
- عفونت‌های قارچی
- بهداشت ضعیف
تشخیص و درمان درد و سوزش مقعد
در این سایت گفته شده که قبل از مراجعه به پزشک و تشخیص قطعی بیماری اصلا دست به درمان های خودسرانه نزنید تا شرایط بیماری بدتر نشود. احتمالا از خود می‌پرسید که برای درمان سوزش مقعد به چه دکتری مراجعه کنید؟
اگر شدت سوزش مقعد زیاد و برای بیمار آزاردهنده شود، پزشک از روش‌های زیر برای درمان موقت این عارضه استفاده می‌کند تا شرایط کمی بهبود یابد و در مرحله بعدی اقدام به درمان علت زمینه ای این بیماری خواهد کرد.
درمان خانگی
در مواردی رعایت رژیم غذایی حاوی فیبر و سبزیجات می‌تواند به بهتر شدن حرکات روده ای و رفع یبوست، کمک کند. بهتر است مصرف خوراکی‌هایی مثل پنیر، چیپس، گوشت قرمز، فست فود و غیره را متوقف کنید، چون می‌تواند یبوست را تشدید کند.
همچنین استفاده مرتب و روزانه از حمام سیتز می‌تواند تاثیر چشمگیری در کاهش و بهبود سوزش مقعد داشته باشد.
درمان دارویی
داروهای موضعی که توسط پزشک تجویز می شود شامل بی حس کننده‌هایی مثل تتراکائین، لیدوکائین و پراموکسین است. این داروهای موضعی با بی حس کردن اعصاب این ناحیه کمک می‌کند که بیمار سوزش و خارش را برای مدتی احساس نکند.
ملین ها یا روان کننده های روده هم نوعی دیگر از داروهایی است که ممکن است توسط پزشک تجویز شود.
همچنین احتمال دارد مصرف آنتی بیوتیک ها هم برای کاهش و درمان عفونت باکتریایی تجویز شود.
در نهایت و بعد از آرام شدن سوزش ناحیه مقعد، باید حتما به دنبال درمان علت زمینه ای این بیماری بروید که پزشک شما را در این زمینه راهنمایی می‌کند.